'අගවිනිසුරු ධුරයේ හිටපු මැඩම්ව නෙවේ මම එදා දැක්කේ. මරාගෙන මැරෙන සටනකට වුණත් යන්න ලෑස්ති දිරිය කාන්තාවක් තමයි මම එදා දැක්කේ.- නීතිඥයන්

'ශිරාණි එනවලු අද උසාවියට...'
මේ මිනිස්සු එකිනෙකා අතර පැතිර ගිය කතාවය.
'අද මැඩම් එනවලු නේද...?'
මේ නීතිඥයන් සහ උසාවි සේවකයන් අතර වෙඩිල්ලක් වගේ ගිය කතාවය.
මේ හැමෝම අලුත්කඩේ කොළඹ මහෙස්ත්‍රාත් උසාවිය අවට එක්රොක් වූයේ ශිරාණි බණ්ඩාරනායක නොහොත් 43 වැනි අගවිනිසුරුවරිය දැක බලා ගන්නය.
කළු පැහැති සාරියක් හැඳ සිටි ඇය වට කර ගෙන සියයකට අධික නීතිඥ හමුදාවක් උසාවි භූමියට ආහ.
'තවමත් ඉස්සර තිබුණ එඩිතර පෙනුම එහෙමම තියෙනවා.'
 'වැටුණ පාටක්වත් පේන්න නැහැ...'
මේ නීතිඥයෝ උසාවි සේවකයන් සහ මහජනතාව කන්වලට කොඳුරමින් කී කතාය.

 වත්කම් හෙළි නොකිරීමේ චෝදනාව මත පවරපු නඩුව විභාගයට ගන්න නඩු අංකය කියවන විටදීම 43 වැනි අගවිනිසුරුවරිය විත්ති කූඩුවට නැග්ගේ හැමෝම පුදුමයට පත් කරමිනි. ඇය විත්ති කූඩුවට කැමැත්තෙන්ම ගොස් නැග්ගේ එන ඕනෑම අභියෝගයකට වුවද එඩිතරව මුහුණදීමට තමාට හැකි බව පෙන්වන්න විය යුතුය.
                                        ශිරාණි බණ්ඩාරනායක 43 වැනි අගවිනිසුරුවරියට අගවිනිසුරු ධුරය අහිමි කිරීමෙන් පසු පළමුවරට උසාවියට ආවේ එදිනය. අගවිනිසුරු ධුරය අහිමි කිරීමෙන් පසු ඇයට සිය කාර්යාලයට ගොස් සේවකයන්ගෙන් සමුගන්නවත් අවස්ථාවක් දුන්නේ නැත. ඇයගේ පෞද්ගලික බඩු බාහිරාදිය අගවිනිසුරු කාර්යාලයෙන් ගන්නවත් අවස්ථාවක් දුන්නේ නැත. ඇයව අගවිනිසුරු ධුරයෙන් ඉවත්කොට නිල නිවෙසෙන් එළියට ඇද දමන තත්ත්වයේ පහත් නින්දිත තත්ත්වයකට මේ ආණ්ඩුව පත්වී තිබිණි. ඇයට හිමි විශ්‍රාම වැටුප් පවා අහිමි කොට නඩු පිට නඩු දමා ඇය පසු පස පන්නන්නේ පළිගැනීමේ දුෂ්ට චේතනාව මත මිස අන් දෙයක් නිසා නොවේ. වරක් අල්ලස් හෝ දූෂණ කොමිසම ප්‍රශ්න කිරීම සඳහා ඇයව කැඳවන්නේ ඇගේ පුතුගේ විභාග දිනයේය. පුතෙක් විභාගයට යන දිනය මවකට උතුම් දිනයකි. එදින කිරිබත් පිස පුතාට කන්න දී ඔහුට ආශීර්වාද කිරීම මෙරට චාරිත්‍රයකි. ඇයව අල්ලස් කොමිසමට කැඳවා තිබුණේ එවැනි දිනකය.
                                                වරක් චන්ද්‍රිකා කීවේ තමාගේ උපන් දිනය දවසේ මේ ආණ්ඩුව ඇයව පක්ෂ නායකත්වයෙන් ඉවත් කරන ලිපිය ලැබෙන්නට සැලැස් වූ බවය. එසේම ඇගේ දියණියගේ විවාහ මංගල්‍යය උත්සවය පවත්වන දිනයේ ඇයට නිල නිවෙසින් පිටව යන ලෙසට නියෝග කොට ඇගේ නිල නිවෙසේ භාණ්ඩ බලෙන් රැගෙන ගිය බවය.
                                                                 70 - 77 ශ්‍රී ල.නි.ප. ප්‍රමුඛ සමඟි පෙරමුණු ආණ්ඩු කාලයේ මෙවැනි අමානුෂික සහ පහත් ලෙස විරුද්ධවාදීන්ගෙන් පළිගත් ෆීලික්ස් ඩයස් බණ්ඩාරනායකව විපක්ෂය හැඳින්වූයේ 'සාතන්' කියාය. ඔහුට මෙම 'සාතන්' කියන නම පටබැන්දේ ලංකා සමසමාජ පක්ෂයේ නායක ඇන්. ඇම්. පෙරේරා සහ කොල්වින් ආර්. ද. සිල්වාය. ඔහුට සාතන් කියා අමතන්න හේතුව ඔහු විපක්ෂ ක්‍රියාකාරීන්ගෙන් අමානුෂික ලෙස පහත් ලෙස පළිගත් නිසාය. ලලිත් ඇතුලත්මුදලි එ.ජා.ප. රත්මලාන ආසන සංවිධායක ලෙස පත්වීමෙන් පසු ෆීලික්ස් ඔහුට විවිධ චෝදනා ගොතා ඔහුව අත්අඩංගුවට ගෙන තිබිණි. 71 කැරැල්ලට සම්බන්ධ යැයි කියා ජේ. ආර්.ගේ පුතාවද අත්අඩංගුවට ගනු ලැබීය. එසේම 1976දී ජේ.ආර්. වත් අත්අඩංගුවට ගැනීමේ සූදානමක් විය. මෙලෙස එ.ජා.ප. නායකයාගේ සිට පහළ ක්‍රියාකාරිකයාටත් දස වධ දුන්නේය. මෙලෙස දස වධ දී පළිගත්තේ ආණ්ඩුවට විරුද්ධ වීම දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදක් බව නීතිගත කරන්නටය. වරක් ලලිත් කීවේ අමනුෂ්‍යයකු වැනි සාතන් කෙනකුට මිස මනුෂ්‍යයකුට තවත් මනුෂ්‍යයෙක්ගෙන් මෙලෙස පළි ගත නොහැකි බවය.'සාතන්ට සාතන් කීවේ ඒ හින්දයි...ඔහු ෆීලික්ස් ඩයස්ගේ ප්‍රජා අයිතිය අහෝසි කරන විවාදයට සහභාගි වෙමින් කීවේය. අධිකරණ ඇමැති ලෙස නීතිය සියතට ගෙන විනිසුරුවන් අල්ලේ නටවපු ඔහුට 1983 ජනමත විචාරණයට එරෙහි නඩුව කතා කරන්න නීතිඥයෙක් සොයා ගත නොහැකි විය. 1977 ආසනයත් අහිමි කර ගත් ඔහුට පක්ෂයෙන්ම විරෝධය එල්ල වීම නිසා ශ්‍රී ල.නි.ප. ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයෙන් අෑත්ව සිටියේය. ගාමිණී ෆොන්සේකාගේ 'සාගරයක් මැද' චිත්‍රපටයෙන් ඔහුව උපහාසයට ලක් කරන විට ඔහු අසරණ විය. ෆීලික්ස් ඩයස් මියගියේ අවසාන කාලයේ දැඩි ලෙස වේදනා විඳිමින්ය.
                                                                        70 - 77 ආණ්ඩු කාලයේ ඔහුගේ සාතන් චරිතය විපක්ෂයට වීරයන් බිහි කරපු තිඹිරි ගෙයක් විය. ඔහු ලෙඩ ඇඳේ සිටියදී අපරාධකාරයකු ලෙස හංවඩු ගසා හිරේට දමපු ලලිත් ජාතික ආරක්ෂක ඇමැති විය.
                                                                  මේ ආණ්ඩුවත් සාතන් චරිතය රඟපාන්න ගිහින් බිහි කරන්නේ වීරයන්ය. ශිරාණි බණ්ඩාරනායකට විදේශ ගතවීමට අවස්ථාව දුන්නා නම් ඇය විදේශ රටවල විශ්වවිද්‍යාලවල සේවය කොට යමක් උපයා ගනී. එවිට ඇයට තමාව පන්නා ගත් ආණ්ඩුව පස්සේ පන්නන්න වෙලාවක් නැතිය. දැනටමත් ඇයට දේශන සඳහා විදේශ විශ්වවිද්‍යාලවලින් ඇරියුම් ලැබී ඇත. අපට එරෙහි වුණ නුඹට ශතයක් උපයන්න දෙන්නේ නැහැ ගෙදරටම වෙලා හිඟා කාපන් කියා දඬුවම් දීම ආණ්ඩුවේ යටි අරමුණය. මේ ආණ්ඩුවට විරුද්ධවාදීන්ගෙන් පළි ගැනීමේ ඉවරයක් නැති ‍ෙදාළ දුකක් තිබේ. එහෙම පළි ගන්න ගිහින් ශිරාණි බණ්ඩාරනායකව තල්ලු කරන්නේ මහ පාරේ සටනකටය. ඇය එදා උසාවියට ආවේ අගවිනිසුරු ධුරය අහිමි වූවකු ලෙස නොව වීරවරියක ලෙසිනි.
                                                                                                   'අගවිනිසුරු ධුරයේ හිටපු මැඩම්ව නෙවේ මම එදා දැක්කේ. මරාගෙන මැරෙන සටනකට වුණත් යන්න ලෑස්ති දිරිය කාන්තාවක් තමයි මම එදා දැක්කේ...'උසාවි භූමියෙන් එළියට ආ නීතිඥවරයෙක් කීවේ එහෙමය.